“Life Cha(lle)nging.” |

gepubliceerd op 16 december 2013

Ruim drie maanden geleden begon het. Of eigenlijk al eerder – ik was er al een tijd mee bezig.

“Dit gaat je leven veranderen.”

Vertelde studenten en docenten mij. Nu kan ik erg zweverig zijn, maar ook dit ging mij wel erg ver. “Life changing.” dat is nogal wat. Nu drie maanden later kan ik bekennen dat het wel degelijk zo is. Wat begon als een minor (Charismatisch Leiderschap) is uitgegroeid tot een bewuste levensstijl. De meeste dingen zijn anders, positief anders, maar soms ook wel vervelend anders.. Gewoon even een praatje maken is ineens niet meer zo ‘gewoon’.

“Een beetje slapen tijdens lestijd..”
“Geen tentamens, maar wat suffe verslagen schrijven.”
“Voor sommigen was het zo confronterend, die moesten stoppen met de minor.”

Dit is een greep uit een paar veel gehoorde opmerkingen voorafgaand aan de minor. Verwachtingen kunnen iets goeds zijn, zeker – het is een beeld dat ik voor ogen had voorafgaand aan de Minor. Echter waren deze verwachtingen zó hoog gespannen, dat ik mij afvroeg of het allemaal wel echt zo zou zijn.

Yoga
Laat ik beginnen met yoga. Tijdens de lessen Persoonlijke Groei sta je stil bij alles wat met jou te maken heeft. Het boek van S. Covey (de zeven eigenschappen) staat hierbij, samen met De Beer Is Los, centraal. Yoga en mediteren zijn de spil. De zonnegroet, 10 minuten in stilte, 15 minuten bewust bezig zijn met een klusje..

Het lijkt allemaal zo makkelijk. Yoga is iets wat ik zo’n 8 jaar geleden al deed – dus dit zat er nog redelijk in. Met de nadruk op redelijk. Want mijn linkervoet achter mijn rechteroor plaatsen, dat zat er voorlopig nog even niet in.. Toch was de uitspraak “Een beetje slapen tijdens lestijd” behoorlijk misplaatst. Het doet echt veel met je: continue nadenken over wat je doet, waarom je doet wat je doet en hoe je het het liefste zou willen zien: dát is behoorlijk vermoeiend kan ik je vertellen. Zo zat een groot deel van de klas even in de knoop met zichzelf, en had ik een paar weken geleden ook ineens een mini-breakdown. Lekker leven op de automatische piloot kan fijn zijn, maar wanneer je doelen in het leven hebt die je graag wilt bereiken is het stilstaan bij dingen onmisbaar. Onmisbaar, maar soms confronterend.

Ritme
Het ritme wat ik had maakte mij onrustig. Voor degene die bekend zijn met de Eisenhower Matrix: ik zat voornamelijk in kwadrant I. Eisenhower heeft een model ontwikkeld waarbij het volgende centraal staat:

Belangrijke vs. onbelangrijke zaken
Urgente vs. niet urgente zaken

Kwadrant I, oftewel: Belangrijke en urgente zaken. Adhoc dingen die nu opgelost moeten worden. Ook was kwadrant IV aantrekkelijk: de zaken die niet urgent waren – en ook niet belangrijk. Lekker Candy Crush’en terwijl mijn Economische Besturing boek roept..

Hier ben ik uit gekomen. Voornamelijk omdat ik mijn gedrag en ritme ineens voor me zag in een schema – wat overigens al bestaat sinds het begin van de 20e eeuw. Het schema ging leven en dit betekende voor mij een nieuwe manier van tijdsindeling. SUPER fijn. Want nu krijg ik meer dingen gedaan in een korter tijdsbestek: en houd ik tijd over voor andere kwadranten, zoals hardlopen (kwadrant II, niet dringend – wel belangrijk).

Luisteren
Een ander dingetje waarvan ik dacht dat ik het goed deed, maar wat toch best tegenviel – is luisteren. Maar dan ook écht luisteren. Dit hoort bij Eigenschap 5 van Covey: “Eerst begrijpen, dan begrepen worden.” Toen ik een presentatie gaf over dit onderwerp op school kwam er één onderwerp vaak naar voren:

“Hoe kun je een arts vertrouwen wanneer hij jou een recept geeft, zonder je eerst onderzocht te hebben?”

En dit is nou precies het ding. Je kunt geen medicijn voorschrijven wanneer je geen diagnose gesteld hebt. Je kunt geen advies geven wanneer je niet hebt geluisterd. Uit onderzoek is gebleken dat wij op meerdere manieren kunnen ‘luisteren’.

* Negeren. Het niet-luisteren.
* Selectief luisteren. Oftewel: hummen op het juiste moment. “Ja, en toen raakte ik dus in een conflict met een voorbijganger…” *persoon heeft door dat de ander niet luistert* “Die ik later heb overreden omdat ik zo boos was.” “Hmm hmm…. Voorbijganger overgereden.” De ander herhaalt simpelweg een paar woorden die je gezegd hebt: hij hoort wel, maar luistert niet. Vaak luisteren we selectief: zoals Racoon al zong in Took A Hit:

“And we’re waiting for something to say, instead of listening”.

Vaak luisteren we zodat we op een bepaald moment in kunnen springen met ons eigen verhaal. Dit is niet heel erg, want dat doen wij mensen om aan te tonen dat we overeenkomsten hebben. “Was ik gisteren bij de kapper..” “Nou! Ik was ook gisteren bij de kapper!” Wij zoeken naar overeenkomsten en kansen om onszelf kenbaar te maken. Wanneer je een vriendschap aangaat met iemand, voor het eerst bij je schoonfamilie langskomt, nog bezig bent om een plek te veroveren binnen je nieuwe team of werk, wil je altijd laten merken (onbewust) dat je overeenkomsten hebt. Dus, het is ook niet verschrikkelijk dat we selectief luisteren.. Maar sta er gewoon eens bij stil. Soms wil iemand gewoon even z’n verhaal doen en zit niet te wachten op een “oh, dat had ik ook” of een advies: want ook het geven van een advies is niet altijd nodig: luister gewoon even. Of naja, gewoon ‘even’..

Een andere manier van luisteren is het empathisch luisteren. Dit lijkt makkelijk, maar is zo onwijs moeilijk. Op het moment dat ik mij ervan bewust werd dat ik heel (maar dan ook heul, heul) vaak selectief luisterde, wilde ik veranderen. Probeer het maar eens. Gewoon luisteren, zonder erop in te springen. Écht luisteren naar wat iemand zegt, herhalen wat iemand zegt – doorvragen op bepaalde zaken… Zonder zelf te spreken uit ervaring (“dat had ik ook”) of (“dat kan ik me goed voorstellen”). Het lijkt bijna onmogelijk. Toch zijn er bepaalde dingen die mij hebben geholpen, waaronder het geven van gevoelsreflecties (“ik merk dat je nogal geïrriteerd raakt wanneer je het over dit onderwerp hebt, klopt dit?”). Checken. Dat helpt. Kijk eens naar lichaamstaal, de houding waarin iemand zit. Merk de emoties op die de kop op steken: en check of dit klopt.

En nog steeds, ondanks alle hulpmiddelen lukt het me niet constant. Ik wil het, echt. Dat is ook belangrijk: je moet dit niet doen – om het doen. Ik wil echt luisteren, empathisch luisteren. Ik wil een advies geven en ik wil daarvoor eerst een diagnose stellen. Ik wil echt een luisterend oor zijn. Ik wil écht luisteren, en niet degene zijn die altijd zegt “oh, dat had ik ook toen..” Soms is het niet erg, maar ik wil me er vooral bewust van zijn. Sommigen in mijn omgeving weten dat ik hier druk mee ben momenteel en vaak kreeg ik terug: “Waar maak je je druk om? Wanneer ik een probleem heb kan ik juist heel vaak met jou praten! Je helpt me altijd, en luistert ook goed.” Dat is fijn dat jullie dat zo zien.. Maar toch ben ik nog niet tevreden. En misschien is het helemaal niet zo jofel dat ik dit nu deel… Want iedereen die deze blog heeft gelezen (als jullie het al tot hier hebben gered, het is best een lang verhaal als het je niet zo interesseert), gaat hoe dan ook op mij letten: luister je wel écht?

“Eigen schuld, dikke bult.”

Dan had ik het maar niet met jullie moeten delen hé.
Al met al is het een minor die mij meer heeft gebracht dan ik in eerste instantie voor ogen had. Ik ben me niet alleen heel erg bewust geworden van veel dingen (en dat gaat soms ook wel te ver), maar ook van de dingen die ik fijn vind en waardeer. Hardlopen vind ik het allerleukste om te doen, maar door mijn lousy time management maakte ik hier nooit tijd voor. Het excuus “ik heb geen tijd”, slaat nergens op. Het is geen prioriteit, je hebt wel tijd. Nu maak ik vaker tijd om hard te lopen, en begin ik vrijwel elke dag met de zonnegroet, zo’n 6 keer. Ieder z’n ding, voor mij werkt het. Ik voel me fitter, gezonder en meer ontspannen.

Proactief vs. Reactief
Doordat ik meer ontspannen ben merk ik dat ik proactiever ben. En dit betekent niet “hands on”, en mijn eigen geluk maken. Proactiviteit is veel meer dan dat. Wanneer je je bui van het weer af laat hangen, handel je reactief. Wanneer iemand jou kwetst, handel je ook reactief. Je kunt kiezen om je te laten raken of niet. Dit is voor mij nog onbekend terrein: je moet erg ervaren zijn in mediteren, bewustwording wil je niet geraakt worden door bepaalde dingen. Vaak overkomt het je gewoon, tenminste.. Zo zie ik het. Wat wel steeds beter werkt is weten wat in mijn cirkel van invloed zit, en wat in mijn cirkel van betrokkenheid zit. Wanneer iets gebeurt waar ik invloed op heb (cirkel van invloed) zal ik ervoor gaan, om er een positieve wending aan te geven. Maar soms kun je er niks aan doen, en dat is je cirkel van betrokkenheid. Bepaalde dingen overkomen je – wat je er ook aan wilt veranderen het gáát soms gewoon niet. Voorheen kon ik heel erg blijven hangen in deze dingen, en balen. M’n stemming was dan niet om over naar huis te schrijven en iedereen (vooral Tim, gezien we samenwonen was hij vaak mijn klankbord of eh, slachtoffer) zou het dan moeten voelen, horen. Tegenwoordig ben ik me ervan bewust wanneer ik er niks aan kan doen en probeer het dan los te laten. Want waarom zou je ergens in blijven hangen – als je er toch niets aan kunt veranderen?

Dit is een greep uit de dingen die voor mij erg belangrijk zijn geworden. Doe ermee wat je wilt. Mocht jouw interesse hier ook liggen, pak dan eens het boek van Stephan Covey erbij, en lees hem door. Het boek kun je 32 keer lezen en er nog elke keer nieuwe dingen uit halen, het is echt de bijbel voor zelfontplooiing 🙂

Oh en, eh…. Luister eens empathisch. 😉 Dan verhoog je je emotionele bankrekening!